Türk Hukuk Sistemi Açısından E-Spor Hukukuna Genel Bir Bakış
Giriş
E-spor hukuku endüstrisi, özellikle genç neslin yoğun ilgisiyle Türkiye’de atılım yaptı. Sosyal hayatın her alanını düzenleyen hukuk biliminin, bu yeni ve büyük potansiyele sahip olan ve düzenleyici işlevini yerine getiren alana dahil edilmesi kaçınılmazdır.
Öte yandan, günümüzde e-Spor organizasyonları, devlet kontrolünün en az özel kuruluşlar tarafından yapılacağı şekilde düzenlenmiştir ve pazarlama, imtiyaz ve sponsorluk anlaşmaları, bilet ve yayın gelirleri söz konusu e-Spor organizatörleri tarafından kontrol edilmektedir.
Bu durumda, e-Spor takımlarının ve e-Spor oyuncularının şeffaflık ve tutarlılık açısından daha tehlikeli hale gelmesi ve eşit olmayan koşullarda sürdürülebilir bir şekilde çalışması kaçınılmaz olacaktır. Profesyonel sporcularda olduğu gibi, e-Spor oyuncularının pek çok durumda örneklenebilecek istenmeyen durumları önlemek için hak ettikleri yeterli yasal koruma seviyesine ulaşması gerekir. Bu amaçla, e-Spor dünyadaki resmi bir spordur. Bu nedenle, e-Spor oyuncularının resmi haklar Sportsman ile getirildikleri pozisyonda buluşmaları hedeflenmekte, e-Spor oyuncularının haklarını korumaya yönelik olarak ekiplerle ve organizatörlerle yapabilecekleri sözleşmelere yasal bir çerçeve getirilmesi amaçlanmaktadır.
Türkiye’deki E-Spor Düzenlemeleri Hakkında
2011 yılında Türkiye Dijital Oyunlar Federasyonu Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından kurulmuştur. Bununla birlikte, Eylül 2013’te, bu federasyon Gelişen Sporlar Federasyonu’na bağlanarak kaldırıldı. Dijital Oyunlar şu anda Gençlik ve Spor Bakanlığı Gelişen Spor Federasyonları Başkanlığı düzeyinde temsil edilmektedir.
Oyun ve Dağıtım Şirketlerinin Organizasyon Kuralları
Lisans aldıkları organizasyonlarda oynanan oyunların kalitesini arttırmak için oyun yapım ve dağıtım şirketleri, oyuncuların, takımların ve organizasyonların firma tarafından belirlenen kuralları takip etmelerini ister. E-Spor oyuncularının takımlara ve organizasyonlara karşı haklarını koruyan bu kuralların işlevi önemlidir. Bu yöntem resmi bir cezalandırma sistemi olmamasına rağmen, e-Spor oyuncularının haklarının korunması için umut verici bir uygulamadır.
Bu bağlamda, Riot Games, e-Spor oyuncularını, kendi takımlarına karşı korumasıyla ön plana çıkmaktadır. Riot Games, League of Legends Şampiyonluk Ligi (ŞL) Resmi Kural kitapçığında, ŞL’ye katılacak olan e-Spor oyuncularının yaşlarını, kazandıkları asgari ücretleri, küçüklerin ebeveyn izinleri gibi hususları bizzat kendisi kontrol etmektedir.
Ayrıca Riot Games, e-Spor oyuncusu ile yapılacak olan sözleşmelerin birer kopyasını veya özet metninin kendilerine gönderilmesini şart koşmaktadır. Riot Games, e-Spor oyuncusu ile takımı arasında çıkan uyuşmazlıklarda, gönderilen bu sözleşmelere göre değerlendirme yapmakta ve haksız tarafa bir yaptırım uygulamaktadır. Böylelikle e-Spor oyuncusunun sözleşme ile belirlenmiş hakları, bir seviyeye kadar koruma altına alınmış olmaktadır.
Son olarak, e-Spor dünyasında, FIFA, global veya UEFA gibi bölgesel federasyonların kurulmaya çalışıldığı, yarışma ve turnuvaları organize ederken veya denetlerken hiçbir organizasyonun bu güce ulaşmadığı belirtilmelidir.
Sonuç
Artan popüleritesiyle, yayın haklarından kulüp ve sponsorluk sözleşmelerine birçok ülkesel ve uluslararası bazdaki şirketler ve spor kulüpleri, E spor hukuku yatırımlarının bütçesi yaratılan ve artırılan bir çevrede, ülkelerin bu devasa espor endüstrisine uzak kalması şaşırtıcıdır. Ayrıca ülkeler bu konuda oldukça yavaş hareket etmektedirler.
Ülkemizde e-Spor mevzuatı henüz tatmin edici bir seviyeye ulaşmamıştır.
Dünyadaki e spor alanındaki dinamik ve genç nüfusa sahip olan ve bu şansıyla birlikte bu alanda öncülük etme potansiyeline sahip olan Türkiye’de, birçok problem örneğin insanlarla yapılacak anlaşmalarda asgari standartları ortaya koymak, asgari ücretin belirlenmesi, eğitimlerinin aksatılmaması için gerekli önlemlerin alınması veya askerlik hizmetini askıya alma hakkı verilmesi halledilmesi gerekmektedir.