Marka Üzerine Kapsamlı Bir İnceleme

Marka, bir işletmenin mal veya hizmetlerinin diğer işletmelerin mal veya hizmetlerinden ayırt edilmesini sağlar. Marka sahibine sağlanan korumanın konusu, açıkça ve kesin olarak anlaşılmasını sağlayacak şekilde sicilde gösterildiği takdirde, Marka; kişi isimleri, şekiller, renkler, harfler, sayılar, sesler de dahil olmak üzere herhangi bir işaret sözcüğüdür hatta herhangi bir mal veya paketleme şeklinde olabilir.

Marka tescili, zorunlu olmamakla birlikte, marka haklarını kanıtlamak ve marka ihlalini önlemek için en önemli araçtır. Marka tescili, marka haklarının olası marka ihlallerinde hak iddia edilmesi, tecavüzün önlenmesi ve ortadan kaldırılması ve tazminat talep edilmesi gibi birçok konuda büyük öneme sahiptir. Öte yandan, sicile tescil edilmeyen markalarla ilgili olarak, yalnızca dar bir koruma olan haksız rekabetten faydalanmaktadır.
Tescilli ticari marka, tescilli markanın sahibine çok daha geniş bir koruma sağladığından, ticari marka tescilinin yapılması faaliyetlerin sürdürüldüğü tüm ülkelerde şiddetle tavsiye edilir.

Ayırt edici olması şartıyla herhangi bir markayı marka olarak tescil etmek mümkündür. Her türlü işaret, kelime, şekil, renk, harf, sayı, ses ve sicilde açıkça görülebilen kişi isimleri de dahil olmak üzere mal veya ambalaj şekli dahil olmak üzere marka adları olarak kaydedilebilir. Ayırt edici işaret, herhangi bir nedenden dolayı bir kelimeyi ya da işaretini diğerlerinden farklı kılan özellik ve unsurları ifade eder.

Aşağıdaki kişiler, Türkiye’de ticari marka başvuru hakkına sahiptir;

• Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşları
• Türkiye Cumhuriyetine yerleşen veya sınai / fikri iş yapan gerçek kişiler veya tüzel kişiler
• Paris Sözleşmesi veya Dünya Ticaret Örgütü Vakfı Anlaşması uyarınca başvuru sahipleri
• Karşılıklılık ilkesine uygun olarak, Türk vatandaşına mülkiyet hakkının korunmasını sağlayan ülkelerin vatandaşı olan kişiler

Başvuru için, başvuru sahibinin bir tacir veya ticari işletme olması şart değildir. Gerçek kişiler ticari marka tescili için kendi adına başvurabilirler. Birden fazla marka için tek bir marka başvurusu yapılamaz. Her marka için ayrı bir tescil başvurusu gereklidir.

Marka tescil başvurusu yapılırken aşağıdaki hususların sunulması zorunludur;
• Avukatın kimliği ve avukatın iletişim bilgileri ile başvuru yapılması durumunda başvuru sahibinin / başvuru sahibinin kimlik ve iletişim bilgileri
• İmtiyazlı haklardan faydalanmak istenirse, yetkili makam tarafından verilmiş olan bu hakkın orijinal kopyası ve yeminli tercüman tarafından onaylanan bu kopyanın Türkçe çevirisi.
• Kanunda belirtilen şartları taşıyan bir marka örneği
• Marka başvurusu ile ilgili sınıflandırılmış mal veya hizmetlerin ve bu numaralara göre düzenlenmiş listelerin sınıf numaraları,
• başvuru ücreti,
• başvuru kapsamında birden fazla mal veya hizmet sınıfı varsa, ek sınıflar için ücret ödemesi hakkında bilgi verilmesi
• mümkünse, önalım hakkını talep etmeye ilişkin ücretin ödendiğini gösteren belgeler.
• Varsa son iznine ilişkin bilgiler

Ticari marka tescili, Türkiye Patent ve Marka Kurumu tarafından yürütülen idari işlemlerin sonunda gerçekleşir. Bu süreç;
• Kayıt Başvurusu
• Kurum tarafından başvuru incelemesine tabi olmak
• Başvurunun yayınlanması
• İtiraz başvurusu, itirazın incelenmesi
• Tescil Belgesi Verilmesi / Tescil Başvurularının Reddedilmesi

Başvurunun tamamlanması durumunda veya son zamanlarda herhangi bir eksikliğin kaldırıldığı ve süre içerisinde herhangi bir itirazın yapılmadığı veya itirazın reddedildiği bir başvuru olması durumunda, tescil ve marka tescil belgesi başvuru sahibine verilir.

Tescil ile sağlanan koruma süresi başvuru tarihinden itibaren 10 yıldır. Her 10 yılda bir süresi dolmuş olan 6 ayın bitiminde başvuru yapılır. Bu süre 10 yıllık periyotlarda yenilenebilir.

Bu 6 aylık sürenin geçmemesi durumunda, 10 yıllık koruma süresinin ardından 6 ay içinde gecikmeli bir uzatma başvuru cezası ödenir, bu şekilde marka tescili koruması uzatılabilir.
Ticari marka tescil başvurusunda bulunmak için ticari marka kullanılmamalıdır. Ancak, marka tescilden sonraki 5 yıllık süre içerisinde kullanılmazsa, markanın iptali kararlaştırılır.

1. Tanınmış markalar

Ulusal veya uluslararası düzenlemelerde tanınmış markaların birçok tanımı vardır. Çünkü tanıma, her somut durumda farklı olan, önceden belirlenmiş kriterleri karşılamayan ve zaman içinde değişmeyen bir olgudur.
Genel olarak, tanınmış markalar, müşteri ile diğer öznel çıkarlar ve ilişkiler, güvence, kalite, reklam gücü arasında ayrım yapılmaksızın, coğrafi sınır, kültür ve yaş farkına bakmaksızın, komşu kişi tarafından refleks olarak oluşturulan yaygın olarak bir dağıtım ağına bağlı, bir kişiye veya girişimciliğe sıkı sıkıya bağlı kalarak bir tür birliktelik şeklinde tanımlanabilir.

2. WIPO Koruması

Bunlar, TURKPATENT’e Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO) ya da resmi kurumların örneğin Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD), Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) sahip olduğu işaretler aracılığı ile gönderilen garanti vermek ve kontrolü sağlamak için kullanılan işaretlerdir.

3. Türkiye Koruma

Aşağıdaki hususlar bu içerikte korunmaktadır,

• Türkiye Cumhuriyeti’nin egemenliğine işaretler,
• Devlet tarafından resmi belirteçler olarak kabul edilen işaretler ve adlandırmalar ve garanti işaretleri;
• Devlet, yerel yönetimler ve diğer kamu kuruluşlarının ekonomik olmayan işaretleri ve isimleri;
• Kamuya açık ticari ve hizmet markası olarak kayıtlı olmayan meslek kuruluşlarının işaret ve adlandırmaları;
• Kamu yararına çalışan derneklerin Bakanlar Kurulu kararı ile işaret ve adlandırmaları;
• Kamunun menfaati bakımından korunması gereken diğer işaretler (siyasi parti amblemleri gibi)