Blockchain Sistemi ve Akıllı Sözleşmeler
Blockchain; şifrelenmiş işlem takibi sağlayan, verilerin merkezi olmayan ve anonim şekilde tutulduğu bir veri tabanı olarak ifade edilebilir. Blockchain, kullanıcılarının sunucularında eşzamanlı olarak saklanmakta olup, bir Blockchain sistemine yapılacak siber saldırı kullanıcılarının elinde bulunan bütün sunucuların %51’ine eşzamanlı olarak yapılmadığı sürece sistemin güvenliğini aşamaz. Bu sebeple Blockchain oldukça güvenilir bir veri tabanı sistemi olarak nitelenebilir.
Ethereum sistemi her türlü kaydın blockchain sisteminde işlem görecek şekilde geliştirdiğinde Blockchain sistemi sadece kripto para ortamı olmaktan çıkmış ve akıllı sözleşme sisteminin teknolojik alt yapısı oluşturulmuştur. Bu alt yapı ile; bir şartın kriptografik olarak tanımlanması ve şartın gerçekleşmesi halinde sonucun meydana gelmesi algoritmik olarak tanımlanır. Bu şekilde şartların ve sonuçların düzenlendiği bir sözleşme kurulmaktadır. Sözleşmelerin geçerliliği, kanunda aksi öngörülmedikçe, şekil şartına tabi değildir. Bu nedenle karşılıklı irade beyanlarının kağıt üzerinde yapılabileceği gibi blockchain sistemleri üzerinden de yapılabileceğinin kabulü gerekir.
Bu teknoloji, ticari işlemlerde varsayılan üçüncü kişileri ortadan kaldırmakta, aracı olarak interneti kullanmaktadır. İnternet; bu işlemler sırasında işlemlerin her birini hızlandırırken süreçleri hata ve manipülasyondan korumaktadır. Bütün ağdaki taraflar bu sistemde muhasebe defterlerini otomatik olarak tutmuş olurlar ve defterler üzerinde gerçekleşmesi muhtemel herhangi bir manipülasyona karşı da en yüksek korumayı sağlamış olurlar. Bununla birlikte akıllı bir sözleşme bir kodlamayı alır ve çoklu finans sistemleri, varlık kayıtları ve daha fazlası ile etkileşime geçmek için blok zincirinin potansiyeli ile birleştirir.
Akıllı sözleşmeler, etkileşimde bulundukları blok zincirine bağlı mantıksal süreçlerdir. Henüz emekleme aşamasında olan blok zinciri teknolojisinin kullanılmasıyla, akıllı sözleşmeler şu anda mevcut kapalı sistemler üzerindeki anlaşmaların yürütülmesi için kullanılmaktadır. Toplu kayıtlar ve finansal sistemler blok-zincirleme teknolojisi ile birbirine bağlandığında; akıllı sözleşmelerin yürütülmesi, özellikle öznel insan müdahalesine ihtiyaç duymayan süreçlerin otomatikleştirilmesini sağlayacaktır.
Bu çoklu sistem birbiriyle etkileşim halinde birçok bloğun zincir oluşturulması ile kurulduğundan ve bu bloklar dünyanın farklı bölgelerinde oluşturulabileceğinden sözleşmelerde yetki problemleri ortaya çıkabilir. Her işlem potansiyel olarak ağdaki her bir düğümün konumunun yetki alanına girebilir. Sahte veya hatalı bir işlem yapıldığında, blok zincirindeki yerini kesin olarak belirlemek zor olabilir. Bu nedenle, sözleşmeler için münhasır bir kanunun ve yargı yetkisinin eklenmesi şarttır.
Blockchain, işleyişinin kontrol edilememesi neticesinde teknolojinin ve operasyon tarzının bir sonucu olarak güvenlik ve gizlilik konusunda birçok risk taşımaktadır. Dolayısıyla, risk oluşturan bir blockchain hizmeti ile ilgili olarak risklerin doğru tanımlanması, sorumluluğun tahsisi ve ilişkilendirilmesi, tüm ilgili katılımcılar özellikle de sözleşmenin tarafları arasında dikkatli bir şekilde düzenlenmelidir.
Ayrıca blockchain işlemlerinin benzersiz şeffaflığı, bankacılık sektörünün gizlilik ihtiyaçları ile uyumlu değildir. Bu durumun ilgili sistemlerin bankacılık endüstrisinde kullanımına bir engel teşkil etmesini önlemek için, gizliliği koruyan blok zincirlerin tasarlanması için teknoloji tabanlı çözümlerin bulunması gerekir. Özellikle blockchain sistemleri üzerinden finansal hizmetler endüstrisine çözümler sunmak isteyen bilişimcilerin gizlilik ile şeffaflık arasında dengeyi gözetecek bir teknolojiye doğru yönelmeleri yerinde olacaktır.
Kısaca özetleyecek olursak; akıllı sözleşmelerde veri kod formundadır. Ödemelerin ve diğer eylemlerin gerçekleştirilmesi teknoloji ve kural tabanlı operasyonlar ile sağlanır. Bir kez başlatıldığında, bir akıllı sözleşmenin gerçekleştirilecek şekilde kodlandığı sonuçlar bir sonuç karşılanmamış bir koşula bağlı olmadığı sürece durdurulamaz. Kurumlar ve finansal kuruluşlar, menkul kıymet ihraç etmek ve transfer etmek, türevleri temizlemek, ticari mal alım satımı için mal sahipliğini kontrol etmek, enerji tüketimini yolcu kimliklerinin doğrulanması ve biletlemeye tahsis etmek için bu sistemlere dahil olarak kullanım sağlanabilir. Blockchain, bir çok işletmenin işleyişinin ayrılmaz bir parçası olma potansiyeline sahiptir ancak yeni teknoloji hizmet sunumlarının çoğunda olduğu gibi dikkate alınması gereken bir dizi risk temelli konu bulunmaktadır.